Romanos kẹt lại ở Constantinopolis[12] vào năm 1070, trong lúc ông đang bận xử lý nhiều vấn đề về hành chính chưa giải quyết xong, bao gồm cả sự kiện thành Bari sắp sửa rơi vào trong tay người Norman. Họ đã tiến hành bao vây tòa thành này kể từ năm 1068, nhưng Romanos phải tốn đến hai năm trời mới dám phản công.[17] Ông ra lệnh điều một hạm đội tới giải vây, có đầy đủ quân lính và đồ tiếp tế để họ có thể trụ vững được lâu hơn nữa. Thế nhưng hạm đội này đã bị đội chiến thuyền của quân Norman dưới sự chỉ huy của Roger, em trai Robert Guiscard chặn đứng và đánh bại,[17] buộc các tiền đồn cuối cùng còn lại của triều đình Đông La Mã ở nước Ý phải đầu hàng vào ngày 15 tháng 4 năm 1071.[18]

Vào lúc này, Romanos đang tiến hành một số cải cách gây mất lòng dân ngay tại quê nhà.[12] Ông giảm rất nhiều chi tiêu công không cần thiết cho các loại nghi lễ cung đình và tân trang kinh đô.[19] Ông còn giảm bớt số tiền lương phải trả cho giới quý tộc cung đình, cũng như làm giảm lợi nhuận của các nhà buôn. Mối bận tâm với quân đội của Romanos đã đánh mất sự ủng hộ của các thống đốc tỉnh và giới chức quân sự, vì ông cương quyết sao cho họ không dám lạm dụng quyền hành, nhất là qua hành vi tham nhũng.[19] Thêm vào đó nhóm lính đánh thuê hết sức bất mãn trước Hoàng đế vì phải thực thi nhiều kỷ luật cần thiết. Romanos lại còn làm mất lòng tin của đám dân thường vì ông bỏ mặc việc chiều lòng họ bằng những trò chơi tại trường đua ngựa, hay không giảm bớt gánh nặng của những người nông dân tại các tỉnh.[19] Tất cả mối ác cảm này đều tạo điều kiện cho những thế lực thù địch vùng dậy chống lại hoàng đế một khi thời cơ đến.

Tuy vậy, hoàng đế không lúc nào quên được mục tiêu chính ngay trước mắt là người Thổ. Khó có thể ngự giá thân chinh,[12] ông bèn giao phó quan quân lại cho một trong những viên tướng dưới quyền là Manuel Komnenos, cháu của tiên đế Isaakios I và là anh của tân đế Alexios.[20] Ông tìm cách giao chiến với quân Thổ trên chiến trường, nhưng đã bị một viên tướng Thổ tên Khroudj đánh bại và bắt làm tù binh. Manuel cố sức thuyết phục Khroudj đến Constantinopolis triều kiến Romanos nhằm sự liên minh giữa đôi bên được sớm hoàn thành.[20] Động thái này đã thúc đẩy Sultan của Seljuk Alp Arslan đưa quân tiến công vào Đế quốc Đông La Mã, vây đánh các trọng trấn Manzikert và Archesh của họ.[21] Romanos bù lại đưa ra lời đề nghị chính thức đổi Manzikert và Archesh để lấy Hieropolis ở Syria, mà Romanos đã chiếm ba năm về trước.[21]